Jest to określenie potoczne używane często przez rodziców lub opiekunów w stosunku do swoich dzieci. Oznacza to zwiększoną ruchliwość, trudności w skupieniu uwagi, nadmierne reakcje nieadekwatne do bodźca (mały bodziec-duża reakcja), nerwowość i trudności w opanowaniu się.
Jak łatwo sobie wyobrazić dziecko takie łatwo stwarza problemy wychowawcze i szkolne, a także źle funkcjonuje w grupie.
Pewne formy nadpobudliwości są zakwalifikowane w systemie ICD jako zaburzenia sfery psychicznej np. jako zaburzenia zachowania i emocji, zespoły nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) z natury rzeczy wymagające postępowania specjalistycznego.
Ważne jest rozpoznanie problemu w miarę wcześnie i skuteczne przeciwdziałanie zaburzeniom zanim potencjalny pacjent wywoła niekorzystne reakcje w środowisku domowym, w szkole, w grupie rówieśniczej.
Często pierwszy kontakt z terapeutą lub lekarzem następuje z polecenie szkoły, pedagoga lub psychologa szkolnego, innych rodziców, czasem poszkodowanych dzieci (bójki, agresja),a nawet policji w przypadku jej interwencji. Oczywiście jest to dużo za późno i wtedy leczenie i postępowanie terapeutyczne trwa odpowiednio dłużej.
Porady dotyczące nadpobudliwości dziecięcej, pomogą określić szkodliwe czynniki a uzyskane wskazówki będą podstawą do dalszego leczenia.
Aktualnie obowiązujący bardzo liberalny system wychowawczy sprzyja występowaniu różnych zaburzonych zachowań, które nie są sensu stricto chorobą, ale wymagają interwencji dorosłych. Są to najczęstsze przypadki, z którymi zgłaszają się do mnie pacjenci.
Inne czynniki szkodliwe czynniki powodujące nadpobudliwość to często: choroba monitorowa (nadmierny kontakt z komputerem lub telewizorem), brak ruchu, w tym ruchu na świeżym powietrzu, brak zajęć i przebywania w grupie rówieśniczej (oprócz szkoły), które głównie powodują rozwój społeczny dziecka itd.
Kategoryczne, jasno sformułowane i konsekwentnie przestrzegane zasady wychowawcze są skutecznym środkiem zapobiegającym występowaniu "zaburzeń zachowania i emocji" oraz stabilizującym ewentualne reakcje nadpobudliwe u dzieci i młodzieży.
Nadpobudliwość dziecięca to reagowanie niewspółmiernie do bodźca.
Znaczy to, że dziecko z nadpobudliwością dziecięcą prezentuje natychmiast po bodźcu pełny zespół objawów dla niego charakterystycznych.
Nadpobudliwości dziecięcej towarzyszy nietrzymanie emocji i brak dystansu do otoczenia i dorosłych. Jednym słowem dziecku z nadpobudliwością dziecięcą jest wszystko jedno gdzie i z kim jest- zawsze zachowuje się tak samo po wystąpieniu bodźca.
Nadpobudliwość dziecięca jest uciążliwym stanem reaktywności, ogranicza znacznie funkcjonowanie dziecka i rodziny, a wtórnie powoduje utrwalone patologiczne standardy reagowania.
Często pacjent nieleczony z nadpobudliwością w wieku dziecięcym ma duże trudności w funkcjonowaniu w życiu dorosłym.
Problem nadpobudliwości dziecięcej jest istotny tak jak dla jednostki (nadpobudliwe dziecko) jak i dla grupy (przedszkole, szkoła, grupa rówieśnicza, praca, a także małżeństwo, rodzina, przyjaciele).
Jakie powinno być postępowanie w przypadku nadpobudliwości dziecięcej?
Najpierw oczywiście diagnoza czyli postawienie właściwego rozpoznania.
Nadpobudliwość dziecięcą diagnozuje kolejno: pedagog w przedszkolu lub szkole, potem psycholog i psychiatra dziecięcy.
Ważne jest prawidłowe rozpoznanie nadpobudliwości dziecięcej, a szczególnie jej przyczyny. Przyczynowe leczenie nadpobudliwości dziecięcej jest najbardziej
skutecznym postępowaniem i daje dość szybką poprawę w funkcjonowaniu.
Autor Ewa Rachwał-Kleinrok